Voedselverlies in productie: meten is weten én reduceren!

Het reduceren van voedselverliezen in productieomgevingen start bij het meten en opvolgen van materiaalstromen, van grondstof tot afgewerkt product. Een handige tool die ons daarbij kan helpen is een MES (Manufacturing Execution System) systeem, dat automatisch en consequent kan monitoren.

Een manufacturing execution system (MES) is een informatiesysteem voor het monitoren en aansturen van productieprocessen, zowel continue, batch als discrete systemen. MES visualiseert de materiaalstromen en meet alle KPI’s zoals throughput, stilstand, Overall Equipment Effectiveness (OEE), …

Koen De Clercq (Objective International NV): “Food Waste kan je best reduceren door de gehele Supply Chain te betrekken. Supply Chain Execution systemen zoals MES zijn hierin cruciale hulpmiddelen, ze sturen, meten en valideren immers het gehele proces in elke stap, van basisgrondstof tot eindproduct.”

CONTROLE VAN GRONDSTOF TOT EINDPRODUCT 

In elke processtap is validatie van grondstoffen en –hoeveelheden noodzakelijk, wat waste verderop in het proces vermijdt. 

GRONDSTOFFEN

Bij de ontvangst van de grondstoffen worden transport omgevingscondities en product kwaliteit gecontroleerd als onderdeel van het logistiek proces. De data nodig voor traceerbaarheid wordt vanaf hier opgebouwd. “MES systemen vormen de basis van een platform voor data-acquisitie en –contextualisering over de hele productieketen. Ze ondersteunen zo efficiënte en accurate traceerbaarheid, wat bijdraagt tot veilige producten en dus dure recalls en voedselverspilling helpt vermijden.”, getuigt Werner François van Siemens.

Ook de visuele kwaliteitsinspectie bij ontvangst van grondstoffen kan geautomatiseerd worden. Dit zorgt ervoor dat continue monitoring mogelijk is. Afwijkende grondstoffen zullen dan geen toegang krijgen tot de productie maar kunnen via een aparte bewerking toch nog tot een kwalitatief eindproduct verwerkt worden. 

MATERIAALBALANSEN

Het systeem laat ook toe om materiaalbalansen op te maken. Vragen zoals “komt het verbruik van grondstoffen overeen met wat werd geproduceerd?” kunnen dan beantwoord worden. In geval van afwijkingen laat het systeem toe om de oorzaak te bepalen adhv de gemonitorde processtappen zoals doseren, wegen, conditioneren, verpakken, … zodat snel oplossingen kunnen gezocht worden. Hoe sneller de bijsturing, hoe minder afwijkingen, hoe minder waste.

EINDPRODUCTEN

Op het einde van de productie komt er een product van de lijn dat perfect gemonitord is. Het doel is om uiteindelijk eindproducten in bulk of palletvorm te verzenden en daarbij de traceerbaarheid niet te verliezen. Hoe meer detail in de tracering, hoe beperkter de waste bij bvb recalls. 

WAAR KOMEN VERLIEZEN VANDAAN?

Het MES systeem duidt aan waar de verliezen vandaan komen en helpt het bedrijf acties te ondernemen om de verliezen terug te dringen. 

MENSELIJKE FOUTEN 

Menselijke fouten vermijden betekent ook voedselverlies reduceren. Computers maken enkel fouten indien ze fout geprogrammeerd zijn. Door het programmeren van routines die Manufacturing Execution sturen en controleren, kunnen fouten en de daaruit volgende verliezen voorkomen worden. 

Repetitieve handelingen worden geautomatiseerd waardoor hier geen menselijke fouten kunnen optreden. Als er toch iets misloopt met de automatisatie, valt de machine stil en is er een meting van de oorzaak van de fout. Hieruit kan de programmatie aangepast worden zodat de fout zich niet meer voordoet in de toekomst. 

AFWIJKENDE PRODUCTEN

Indien afwijkende producten toch in productie zouden belanden, zouden deze bij een kwaliteitscontrole van het eindproduct onderschept kunnen worden, maar dit zal altijd tot een groter voedselverlies leiden gezien de andere ingrediënten ook verloren gaan. Jeroen Vits (Agoria): “Machines worden ook intelligenter gemaakt zodat ze kunnen omgaan met afwijkingen en niet plots stilvallen. Ze kunnen afwijkende producten verwijderen of corrigeren indien nodig.”

VERKEERDE ETIKETTERING

Het kan ook gebeuren dat afgewerkte producten het bedrijf verlaten met een verkeerd etiket. Voor zulke eindproducten moeten er dan rechtzettingen en manuele spoedoperaties gebeuren om de fout recht te zetten, in het ergste geval met een recall tot gevolg. 

TOEKOMST

De technologische industrie verwacht in de komende jaren nog een sterke vooruitgang te kunnen maken mbt de intelligentie van het productieapparaat waardoor verliezen nog verder beperkt kunnen worden. 

Automatisatie- en computertechnologie wordt goedkoper en vindt meer en meer zijn ingang in productie. 

MACHINES DIE ZICHZELF INSTELLEN

Machinebouwers werken eraan om de machines zichzelf te laten instellen, dwz dat wanneer machines moeten omgesteld worden van product A naar product B, ze zichzelf zullen kalibreren zodat er geen test-runs moeten uitgevoerd worden en dus ook geen verliezen worden geleden. 

CONCLUSIE

Automatisatie en monitoring zijn belangrijke stappen in kwaliteitsborging van het productieproces en kunnen mee de voedselverliezen in productie beperken

VOORDELEN MES SYSTEEM

1. Minder afval doordat het proces tijdig gestopt en bijgesteld kan worden
2. Betere identificatie van locatie en oorzaak van problemen
3. Accuratere cijfers voor de kost van een product

NADELEN MES SYSTEEM

1. Kosten en opbrengsten zijn moeilijk te kwantificeren
2. Als bedrijf wordt je afhankelijk van het systeem, je kan niet terugvallen op een ander systeem indien er een error optreedt
3. Het is belangrijk te zorgen voor een goed gebruik van de gegenereerde data

BRONNEN

Werner François (Siemens)

Koen De Clercq (Objective International NV)

Jeroen Vits (Agoria)

MEER INFO

Factsheet MES [13]

Siemens [14]

Objective International NV [15]